Ik ben gek op ziekenhuisseries. Niet te ingewikkeld. Wat medische dilemma’s, gecombineerd met een onderlinge strijd om de plek van hoofd chirurgie, plus een beetje gerommel tussen artsen in de ‘on call room’. Love it.

Maar de laatste tijd is er iets geks met mij aan de hand. Elke keer als er een verhaallijn voorbijkomt met een moeder die vecht voor het welzijn van haar kind, schiet ik vol. En niet alleen een brok in mijn keel en een bescheiden traantje hier en daar. Ik betrap mijzelf erop dat ik met regelmaat zit te snikken als dit soort verhaallijnen zich aandienen.

Vrouwelijke zachtheid

Waar ik tot voor kort dit soort tranen snel wegslikte, heb ik enige tijd geleden besloten dit niet meer te doen. Op zoek naar ‘meer vrouwelijke zachtheid’ besloot ik de tranen die ik voel, ook maar gewoon te laten stromen. Goed idee wel. Nu blijf ik snotteren. Er moet hier duidelijk een beetje emotioneel huiswerk gedaan worden.

Ik heb het eigenlijk nooit over mijn moeder. Vragen over mijn moeder kap ik vaak af. Als je doorvraagt zal ik je waarschijnlijk vertellen dat ik haar niet mis, maar dat ik een moederfiguur mis. Ik zou zomaar kunnen antwoorden dat het mij niet uitmaakt of zij nog leeft of niet. Voor mij is zij er niet meer. Punt.

Wij spreken elkaars taal niet

Wat klinkt dat hard. En lelijk. Beide woorden vind ik niet fijn. Hard en lelijk zijn woorden die mij doorgaans niet passen. Waarom voel ik ze dan toch als het over mijn moeder gaat?

Ik heb altijd een lastige band gehad met mijn moeder. Wij spreken elkaars taal niet. Qua uiterlijk lijken wij ook niet op elkaar. Ik heb de ogen en de jukbeenderen van mijn vader. Mijn beide zussen lijken veel meer op mijn moeder en zij communiceren ook veel beter met haar. Hoewel dat misschien ook niet altijd zo was?

Mijn moeder had hulp nodig

Mijn moeder is een complexe vrouw die op latere leeftijd Jehovah’s Getuige is geworden. Zij heeft veel verlies gekend. Twee zusjes werden doodgeboren. Ik vermoed dat zij daar een groot trauma aan heeft overgehouden. Ik denk dat mijn moeder lange tijd depressief is geweest en dat zij daar eigenlijk veel hulp bij nodig had. In de organisatie was het tot voor kort echter niet gebruikelijk om deze hulp te zoeken buiten de organisatie. In plaats daarvan moest je vooral heel veel bidden en studeren.

Om tot de kern van mijn recente tranen te komen, moeten er eerst woorden aan gegeven worden. Wat wil ik eigenlijk tegen mijn moeder zeggen?

Pannetjes stamppot

Mam, je was er niet voor mij. Ik weet dat je vaak ziek was. Dat je verdriet had. Maar je bent ook mijn moeder. Ik had behoefte aan je liefde en aan je bescherming. Als papa weer eens kwaad werd, deed je niets. Je keek toe. Ik zal nooit de keer vergeten dat je hem toesnauwde: “Pas op haar gezicht, anders zien mensen het”. Mijn kinderhart brak in duizend stukken.

Je leerde mij koken en koekjes bakken. Je leerde mij een huishouden te runnen. Ik ben dankbaar voor alle lessen, ze komen nog altijd goed van pas. Toen ik weer eens in het ziekenhuis lag, kwam je pannetjes stamppot brengen. Er zat een geblokte theedoek om de pannetjes geknoopt, om het eten warm te houden. De hele afdeling rook naar ‘mama’s boerenkool met worst’. Ontelbare keren paste je op mijn kinderen toen ze klein waren. Gek is dat eigenlijk. Toen ik eenmaal het huis uit was en mijn eigen gezin had, begon je dus toch voor mij en mijn kinderen te zorgen.

De laatste keer dat ik je stem hoorde, was ergens in 2017. We hadden ruzie aan de telefoon. Ineens zei je: “Ik ga voor jou mijn eeuwig leven niet op het spel zetten”. En met die woorden verbrak je de verbinding. Mijn hart brak opnieuw.

Elk ons eigen lot

We zijn vijf jaar verder. Ik heb je stem nooit meer gehoord. Je hebt mij nooit meer een berichtje gestuurd, of gevraagd hoe het met de kinderen ging. Wil je het niet weten? Is het te pijnlijk? Of klopt het gewoon wat laatst iemand tegen mij zei? Heb je gewoon echt een hekel aan mij, omdat ik zoveel op mijn vader lijk? Omdat je mij nooit onder controle kreeg? Of omdat mijn liefdevolle band met mijn kinderen een te confronterende spiegel voor je is?

De kans dat deze vragen beantwoord worden is klein, daar ben ik me van bewust. Een andere pijnlijke conclusie is deze: Je hebt vroeger nooit voor mij gevochten… en dat doe je nog steeds niet. En er is niets dat ik kan doen om daar iets aan te veranderen.

Ik las laatst het volgende: “Jij en/of één van je ouders kan een zwaar lot hebben. Het lot van iemand omvat alle omstandigheden waarom iemand geworden is zoals hij is, tot op de dag van vandaag, zowel in positieve als in negatieve zin. Zowel je vader en je moeder hebben een eigen lot en ook jij hebt jouw lot… dat lot hoort bij jou. Het is jouw taak om het onder ogen te zien en aan te nemen”. *

Er is werk te doen

Ik haal daar de volgende les uit. De antwoorden op alle vragen die ik net stelde, zijn onderdeel van het lot van mijn moeder. Onderdeel van mijn lot of mijn realiteit is, dat ik opgroeide zonder een liefdevolle en beschermende moeder. Ik had dat wel nodig. Ik heb dat soms nog steeds nodig. Maar ik kan haar liefde en bescherming niet opeisen, niet afdwingen. Het is er niet. En dat is dus iets waar ik mee aan de slag moet. Het gevoel van missen, het rouwen om de moeder die er wel was en om de moeder die ik zo graag had willen hebben.

De afgelopen jaren was ik vooral bezig met het verlies van mijn vader en zusje. Het lijkt alsof ik mijzelf al die tijd beschermd heb tegen het gemis van mijn moeder. Ik denk dat ik het simpelweg niet allemaal tegelijk aankon. Ik voel dat het tijd is om dit aan te gaan, om mijn lot aan te nemen. Ik doe het nog wat schoorvoetend, want ik weet niet of ik sterk genoeg ben. De stille afwijzing van mijn moeder, doet meer pijn dan de klappen van mijn vader…

Ik zucht eens diep. Het is eruit. Het gevoel is omgezet in woorden. Woorden zijn omgezet in een taak. Er is (emotioneel) werk aan de winkel.

Wish me luck,

Tess

Dan nog even dit:

Ik vind het leuk als je een reactie achterlaat, hier of via social media.

Heb je met mij gewerkt en wil je graag een testimonial schrijven voor op mijn website? Dit kan via het contactformulier.

Kan ik je ergens bij helpen? Laat een bericht achter of boek een 1:1 gesprek met mij.

*. Uit: de Fontein – Els van Steijn